بازرسی کالا

امروزه عدم‌اطمینان طرفین یک قرارداد تجاری به حسن انجام تعهدات متقابل، اساسی‌ترین مانع در برقراری روابط تجاری در ابعاد بین‌المللی می‌باشد. بی‌شک با درنظر‌گرفتن بُعد فاصله میان طرفین یک قرار داد، انجام فرآیندهای نظارتی توسط هر یک از طرفین نیازمند صرف زمان و هزینه‌ی قابل توجهی می‌باشد. یکی از ابزارهایی که می تواند در حل این مانع بزرگ موثر باشد، بهره‌مندی از خدمات شرکت‌های بازرسی‌کالا می باشد. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از افراد متخصص و با تجربه و با اتصال به شبکه بازرسان بین‌المللی در اقصی نقاط جهان به عنوان نهادی مستقل، بی‌طرف و مورد تایید مراکز اعتباردهی وظیفه اعمال نظارت و کنترل کمی و کیفی و بررسی اسناد و مدارک طرفین یک قرارداد را بر عهده دارند. با توجه به ساختار مستقل این نهادها، گواهینامه‌ها و گزارشاتی که توسط این شرکت‌ها ارائه می‌گردد، در پیگیری حقوقی قراردادهای بازرگانی معتبر می‌باشند.

از دیگر خدمات شرکت‌های بازرسی‌کالا، ارزیابی کیفی محموله‌های وارداتی به جهت حصول اطمینان از برآورده‌سازی الزامات تعیین شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران می‌باشد. بدیهی است در صورتی که کالایی نتواند این الزامات را برآورده نماید، اجازه ورود به بازار داخلی را نخواهد داشت. لذا بر تمامی واردکنندگان کالا ضروری می‌باشد قبل از اقدام به خرید و حمل کالا از مبدا، اطمینان حاصل نمایند که کالای مورد نظر تمامی الزامات اجباری کشور مقصد را برآورده می‌سازد. از سوی دیگر مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خروج کالاهای وارداتی از مبادی گمرکی را منوط به انجام فرآیند بازرسی به منظور اطمینان از مطابقت ارزش واقعی کالا و میزان اعلام شده توسط واردکنندگان نموده است. به طور کلی می‌توان گفت اهمیت نظارت بر طرفین یک قرارداد تجاری و همچنین اعمال الزامات قانونی از سوی نهادهای دولتی مجموعه‌های اقتصادی فعال در امر بازرگانی را ملزم به استفاده از خدمات بازرسی کالا نموده است.

فرآیند بازرسی کالا دارای انواع مختلفی می‌باشد که معمول ترین آنها بازرسی کیفی و کمی محموله های وارداتی (COI) و بازرسی قبل از حمل (PSI) می‌باشند.

بازرسی قبل از حمل (PSI):

بازرسی قبل از حمل شامل فعالیت‌هایی می‌شود که یک خریدار پیش از حمل کالا به سمت مقصد و انجام تعهدات مالی خود نسبت به فروشنده جهت حصول اطمینان از رعایت دقیق مفاد قرارداد باید انجام دهد. این فعالیت‌ها شامل تصدیق کیفیت، کمیت، قیمت، نرخ‌ ارز اعلامی، شرایط مالی، ارزش گمرکی و طبقه بندی کالای خریداری شده می‌گردد. با توجه به فرآیند تخصصی و پیچیده بازرسی قبل از حمل (PSI)، همواره یک شرکت بازرسی به نمایندگی از خریدار مسئولیت انجام این اقدامات را بر عهده می‌گیرد.

به طور کلی بازرسی پیش از حمل کالا می‌تواند شامل موارد ذیل باشد :

•  تصدیق قیمت کالا
• بازرسی کمی و یا کیفی کالا
• بازرسی وضعیت بسته بندی و نشانه گذاری محموله
•  بازرسی کانتینر، مظروف و وسیله حمل
•  نظارت بر تخلیه و بارگیری
• نمونه گیری
• آنالیز آزمایشگاهی و یا آزمون های دیگر
•  بررسی و ممیزی

صدور گواهی :COI

واژه COI بر گرفته از عبارت: Certificate Of Inspection است. این عبارت شناخته شده که در شرکت های مختلف و تجارت بین المللی موسسات رواج دارد، خدماتی را در عرصه تجارت جهت مبادله کالاها از نظر کیفی، کمی و در مواقعی از لحاظ ارزش کالا ارائه میدهند که در انتهای فرآیند منجر به صدور گواهی نامه میشود. صدور گواهی بازرسی کالا فقط توسط شرکت های بازرسی دارای صلاحیت و مورد تایید سازمان استاندارد و با توجه به حوزه دارای مجوز فعالیت آن شرکت پس از مشاهده و بازدید در رابطه با صدور گواهی نامه جهت ترخیص کالا اقدام می گردد. این گواهی زمانی صادر می‌شود که خریدار، قصد ورود کالایی را دارد که مشمول استانداردهای اجباری تعیین شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران می‌گرد و یا خود نیازمند کسب اطمینان در کیفیت و کمیت کالای خریداری شده قبل از هرگونه پرداخت مالی و حمل از مبدأ می‌باشد. در این حالت کالای خریداری شده پیش از ورود به کشور باید مطابق با الزامات تعیین شده نمونه برداری شود و نمونه اخذ شده جهت بررسی عملکردی، ایمنی، کیفیت متریال، و سایر ویژگی‌های فنی در آزمایشگاه های مورد تایید مورد آزمون قرار گیرد. در شکل دیگر تعدادی از واحدها و سازمان ها وجود دارند که به دلیل سرعت دادن در انجام امور و برآورده کردن نیاز خطوط تولیدی، بازرسی لازم را نسبت به کالا انجام نمیدهند و با این وجود اقدام به حمل کالا میکنند، در این صورت نیاز است پیش از اینکه کالا را در گمرکات اظهار کنند، اقدام به بازرسی در مقصد نمایند.